TEDAVİ ALANLARISeptum Deviasyonu
"Bilgilendirme Amaçlıdır."
Burun septumu, burun boşluğunu ortadan ikiye bölen bir duvardır. Septumun ön kısmı sağlam ancak bükülebilir bir kıkırdaktan, arka kısmı ise kemikten oluşmuştur. İdeal koşullarda septumun orta hatta bulunması, sağ ve sol burun boşluklarının da eşit genişlikte olması gerekir. İnsanların %80'inde septum tam olarak orta hatta değildir ve bu durum herhangi bir şikâyete neden olmadığı gibi, çoğunlukla bir sağlık sorunu da doğurmaz. Bazen septum orta hattan çok sapmış bir konumda bulunur ve buna Septum Deviasyonu adı verilir.
Septum deviasyonunun oluşma mekanizmaları çeşitlidir. Nadiren, bazı bebekler anne karnında septumun eğri gelişimine bağlı olarak septum deviasyonu ile doğarlar. Bazen de septum, bebeğin doğum kanalından geçişi sırasında eğilir. Çocukluk çağındaki ve erişkinlikteki çarpmalar, düşmeler, spor yaralanmaları, trafik kazaları da septum deviasyonuna neden olabilir. Septum deviasyonları, büyüme çağında septumun kemik ve kıkırdak kısımlarının farklı hızda gelişmesi sonucunda da oluşabilir.
Septum Deviasyonunun Belirtileri Nelerdir?
Septum deviasyonunun en sık rastlanan belirtisi burundan nefes alma güçlüğüdür. Burun tıkanıklığı genellikle septum eğik olduğu taraftadır, ancak her iki tarafta sürekli veya bazen sağda, bazen solda olacak şekilde değişken nefes alma güçlüğü hissedilmesine de yol açabilir. Septum deviasyonu şu sorunlara neden olabilir:
* Tek veya çift taraflı burun tıkanıklığı,
* Tekrarlayan burun kanamaları,
* Tekrarlayan sinüzit,
* Bazen yüz bölgesinde ağrı, baş ağrısı, geniz akıntısı,
* Uykuda sesli nefes alma (özellikle çocuklarda).
Hafif dereceli septum deviasyonu bulunan bazı kişilerde belirtiler ancak soğuk algınlıkları sırasında ortaya çıkar. Bu kişilerde solunum yolu enfeksiyonunun burun dokularında neden olduğu şişlik, normalde farkına varılamayan hafif dereceli tıkanıklığı belirgin hâle getirir ve şikâyetler soğuk algınlığının iyileşmesinden sonra tekrar ortadan kalkar.
Septum Deviasyonu Nasıl Teşhis Edilir?
Doktorunuz şikâyetlerinizi dinledikten sonra size burunla ilgili bir travma veya ameliyat geçirip geçirmediğinizi soracaktır. Doktorunuz bundan sonra burun içini ve septumun pozisyonunu muayene edecektir. Bu işlem burun kanatlarını sizde hiç bir rahatsızlığa neden olmadan açan bir alet yardımıyla ve gerekiyorsa endoskop adı verilen optik cihazlarla gerçekleştirilir. Septum deviasyonu teşhisi için çoğunlukla başka bir incelemeye gerek yoktur. Ancak, doktorunuz şikâyetlerinizin sinüzit ve alerji gibi başka nedenlere bağlı olduğunu düşünüyorsa bunların teşhisine yönelik testler ve laboratuvar incelemeleri yapılmasını isteyebilir.
Septum Eğriliğine (Deviasyon) Yönelik Ameliyatlar
Deviasyona yönelik ameliyat kararı alınırken burnun muayene bulguları kadar hastanın şikâyetleri ve burundaki tıkanıklığın sağlığı ve hayat kalitesi üzerindeki olumsuz etkileri göz önüne alınmaktadır.
Burun tıkanıklığı şikâyetinin septum eğriliğine bağlı oluştuğu saptanan hastalarda cerrahi tedavi dışında alternatif bulunmamaktadır.
Burun sırtına yakın olmayan, septumun ön yarısını oluşturan kıkırdak kısmında aşırı deformasyon bulunmayan ve burnun kemik çatısını da içermeyen eğikliklerde burun deliklerinden yapılan ve 20-30 dakika kadar süren standart ameliyatlarla başarılı sonuçlar alınabilmektedir.
Tarif edilen problemlerin varlığında, daha önce burun ameliyatı geçirmiş olan veya aynı ameliyat sırasında estetik amaçlı müdahaleler planlanan hastalarda ise "açık teknik cerrahi" tercih edilmelidir.
Günümüzde estetik ameliyatlarda da sıklıkla tercih edilen bu yöntem ile burun dış görüntüsünü değiştirmeden içindeki kıkırdak ve kemik eğriliklerini en ideal şekilde ve kalıcı olarak düzeltmek mümkün olabilmektedir.
Günümüzde geliştirilen ameliyat teknikleri ile deviasyon ve estetik burun ameliyatlarını tamponsuz olarak yapmak mümkün olmakta, bu da hastaların ameliyat sonrasındaki konforunda önemli katkı sağlamaktadır.
Deviasyon nedeni ile ameliyat olması gereken hastalar aynı zamanda estetik burun ameliyatı olmayı da düşünüyorlarsa en ideal yaklaşım iki ameliyatın aynı anda yapılması olacaktır. Burun içerisinde eğikliğe neden olan fazla kıkırdak ya da kemik dokularının ameliyatın estetiğe yönelik kısmında çeşitli amaçlarla kullanılabilmesi aynı anda yapılan ameliyatın en önemli avantajıdır.
Deviasyon ameliyatları tercihen genel anestezi altında yapılmakta ve kapalı teknik ile 20-30 dakika, açık teknik ile problemin derecesine ve kulak ya da kaburgadan kıkırdak dokusu alma ihtiyacı olup olmamasına göre 1 ila 2,5 saat civarında sürmektedir.
Aynı ameliyat sırasında alt burun etlerine tampon kullanılmasını gerektiren bir işlem yapılmayan hastalarda deviasyona yönelik ameliyat tamponsuz olarak yapılmaktadır.
Hastalar genellikle ameliyat günü hastanede kalmakta ertesi gün burun temizliği yapılarak taburcu edilmektedirler.
Hastaların ameliyat sonrasında 2 ya da 3 kez kontrole gelmeleri genellikle yeterli olmaktadır. Burun içinde mukoza iyileşmesi tamamlanana kadar 2-3 hafta boyunca oluşan kuruma ve kabuklanma için tuzlu su içeren temizleyici spreyler ve yumuşatıcı damlalar kullanılmaktadır.
Estetik amaçlı müdahale yapılmayan ya da dış görünüşü de etkileyecek düzeyde kıkırdak eğikliği nedeni ile açık teknik ameliyat uygulanmayan hastalarda ameliyat sonrasında burun dış görünüşünde değişiklik oluşmamakta yüz ve gözler çevresinde şişme ya da morarma olmamaktadır.
Hastaların deviasyon ameliyatı sonrasında 6 hafta boyunca burunlarını darbeden korumaları gereklidir. 2 hafta sonra spor aktivitelerine 1 ay sonra yüzmeye başlayabilirler.
Deviasyon ameliyatı olan hastaların gözlük takmalarında sakınca yoktur.